Jaki gatunek drewna wybrać?

Po ustaleniu budżetu jakim dysponujemy i określeniu tonacji barw jakie będą pasowały do naszego wnętrza warto zastanowić się nad właściwościami poszczególnych gatunków drewna spośród, których będziemy wybierać. Niewątpliwie bardzo istotna jest jego twardość, która w dużym stopniu zależy od masy objętościowej drewna. Właśnie twardość drewna (mierzy się ją metodą Brinella) odpowiedzialna jest za odporność naszej podłogi na uszkodzenia mechaniczne. Najczęściej powodują je opuszczane przypadkowo ciężkie przedmioty. Często uszkodzenia są wynikiem długotrwałego nacisku jaki wywierają stojące na cienkich nóżkach masywne meble. Specyficznym defektem mogą być wgłębienia, które powstają w wyniku chodzenia po podłodze w butach na wysokich obcasach (szpilkach), jednak jest to charakterystyczne dla podłóg z drewna „miękkiego" (np.: deski sosnowe). Drewno z drzew iglastych cechuje niższa twardość w stosunku do drzew liściastych. Różnice te mogą być nawet 2-3 krotne. Przykładowo gęstość  drewna świerkowego wynosi 0,46g/cm3, modrzewiowego 0,60 g/cm3, natomiast gęstość drewna dębowego (drewno liściaste) wynosi 0,71 g/cm3.

   Warto  pamiętać o podatności wybranego gatunku drewna na zmiany wilgotności. Ta często pomijana właściwość, ma wbrew pozorom duże znaczenie. Dla przykładu jeżeli przed zakupem bierzemy pod uwagę parkiet dębowy i bukowy musimy pamiętać, że buk będzie dużo szybciej (czas wymiany wilgotnościowej około 12 dni) i mocniej reagował na zmiany wilgotności niż dąb (czas wymiany wilgotnościowej około 40 dni). Problem ten najlepiej zobrazuje poniższa tabela:

Wartości skurczu i pęcznienia drewna przy zmianie wilgotności o 1 %:

Nazwa drewna

Wielkość skurczu %

Wielkość pęcznienia %

Czas wymiany wilgotnościowej

 Brzoza

0,41

0,29

średni

 Buk

0,41

0,20

krótki

 Dąb

0,36

0,16

długi

 Grusza

0,33

0,16

długi

 Jesion

0,38

0,21

długi

 Orzech

0,29

0,18

długi

 Wiąz

0,23

0,20

długi

 Wiśnia

0,28

0,23

średni

 

 

 

 

 Daglezja

0,27

0,15

krótki

 Modrzew

0,30

0,14

średni

 Sosna

0,36

0,19

krótki

 Świerk

0,39

0,19

krótki

 

 

 

 

 Afzelia

0,22

0,11

długi

 Ahorn

0,26

0,15

długi

 Kambala (Iroko)

0,28

0,19

długi

 Mahoń

0,25

0,20

długi

 Mecruse

0,34

0,22

długi

 Merbau

0,26

0,13

długi

 Muhuhu

0,40

0,20

długi

 Sucupira

0,35

0,23

długi

 Teak

0,26

0,16

długi

 Wenge

0,34

0,22

długi

Decydując się na podłogę drewnianą we własnym domu musimy mieć świadomość, że drewno jest materiałem higroskopijnym (tzn.: szybko wchłaniającym parę wodną znajdującą się w powietrzu). Kiedy wzrasta wilgotność powietrza w pomieszczeniu, w określonym stopniu wzrasta również wilgotność znajdującego się tam drewna. Wilgotność ta jest oddawana po spadku wilgotności powietrza. Wahania wilgotności powodują pęcznienie i skurcz drewna. W związku z tym nasza podłoga przez cały czas jej użytkowania będzie „pracować". Oczywiście na ogół nie będziemy tego dostrzegać, jednak gdy pojawią się szczeliny między klepkami po sezonie grzewczym, czy odwrotnie gdy parkiet latem zacznie „pęcznieć", wówczas zaczniemy się zastanawiać dlaczego tak się dzieje i czy nie zawinił czasem wykonawca. Zazwyczaj przyczyna tkwić będzie właśnie w zmianach wilgotności.

W okresie letnim wilgotność powietrza jest stosunkowo wysoka i wówczas klepki pęcznieją, natomiast zimą kiedy musimy ogrzewać nasze domy wówczas wilgotność w pomieszczeniach spada, a klepki kurczą się. Jeżeli nie zadbamy o to aby wilgotność w naszych mieszkaniach była przez cały rok na zbliżonym poziomie (możemy to regulować poprzez stosowanie nawilżaczy powietrza) wówczas należy spodziewać się zmian w wyglądzie naszej podłogi. Wielkość zmian w dużym stopniu zależna będzie właśnie od rodzaju wybranego drewna i jego specyficznych właściwości. Im dłuższym okresem wymiany wilgotnościowej charakteryzować będzie się drewno, tym możemy być bardziej spokojni o jego reakcje. Z kolei im wyższe będą jego parametry takie jak procentowa wartość skurczu i pęcznienia tym bardziej będzie ono narażone na zmiany.

Gdzie kupić: parkiet Wrocław, ulica Jedności Narodowej 173. Zapraszamy do naszego sklepu.

Wielkość klepki

W zależności od tego jaki efekt wizualny chcemy osiągnąć zastosujemy odpowiednią wielkość deszczułek. Jeśli mamy do czynienia z małym pomieszczeniem i będziemy chcieli wykorzystać w nim duże klepki parkietu wówczas efekt będzie taki, że pomniejszymy optycznie wnętrze. Właściwe wrażenie osiągniemy w tym wypadku poprzez zastosowanie małych elementów takich jak płyty mozaikowe. We wnętrzach o dużych powierzchniach lepiej wyglądać będą z kolei deszczułki o większych wymiarach.

Przy wyborze wielkości klepki, należy pamiętać, że każda deszczułka jest w jakimś stopniu podatna na odkształcenia. Właściwość ta zależy w szczególności od stosunku jej dwóch wymiarów. Mianowicie grubości i szerokości. Im  stosunek grubości do szerokości jest mniejszy, tym możemy mieć do czynienia z większym odkształceniem. Jeżeli analizować będziemy dwie klepki o takiej samej grubości, a różniące się tylko szerokością, to oczywiście ta szersza będzie bardziej podatna na odkształcenia. Z reguły odkształcenia mogą być widoczne na klepkach o dosyć dużych rozmiarach.

Sposób ułożenia

Zazwyczaj deszczułki układa się prostopadle do ściany, w której usytuowane są okna, dające większość światła w pomieszczeniu. Dzięki takiemu ułożeniu klepek mniej widoczne są spoiny. Układ taki dodatkowo potęguje wrażenie głębi, przez co wydaje nam się, iż odległość do głównej linii okien jest większa niż w rzeczywistości.

Należy pamiętać, że wzdłużne ułożenie deszczułek wywołuje złudzenie optyczne wydłużając pomieszczenie, natomiast poprzeczne ułożenie klepek poszerza je. Najbardziej neutralne pod tym względem są układy szachownicowe.

Decydując się na konkretny wzór ułożenia podłogi sugerujemy się najczęściej efektem wizualnym  jaki dzięki temu osiągniemy. Jest to jak najbardziej oczywiste, warto mieć jednak świadomość, że sposób w jaki będą ułożone klepki ma większy lub mniejszy wpływ na zachowanie drewna pod wpływem wahań wilgotności. Najbardziej popularnym w ostatnich latach sposobem ułożenia deszczułek jest cegiełka.

Właśnie układ równoległy klepek jest stosunkowo mocno zagrożony zwiększeniem wymiarów w przypadku zmian wilgotności. Drewno ulega największemu skurczowi bądź pęcznieniu w kierunku szerokości klepki. Przyjmuje się, że są to średnio wartości rzędu 0,250 % przy zmianie wilgotności drewna o 1 %. W kierunku długości klepki reagują mniejszymi zmianami w granicach 0,100 % przy zmianie wilgotności drewna o 1 %.  Mając to na uwadze oczywistym staje się możliwość większych zmian wywołanych wahaniami wilgoci w układzie w cegiełkę, niż w przypadku ułożenia w jodełkę. Dzieję się tak ponieważ w pierwszym z rozpatrywanych wariantów każda krawędź boczna deszczułki przylega tylko do krawędzi bocznej innej klepki, przez co szerokość posadzki jest sumą szerokości klepek. Jak zostało napisane już powyżej właśnie w kierunku szerokości drewno wykazuje największą podatność na pęcznienie lub skurcz. Natomiast w przypadku drugim  krawędzie boczne klepek stykają się z innymi deszczułkami zarówno krawędziami bocznymi jak i czołowymi przez co następuje bardziej równomierny rozkład sił wywołanych pęcznieniem i skurczem na dwa kierunki. Ewentualne zmiany w układzie skośnym posadzki nie powinny być większe niż średnio 0,175 % (przy zmianie wilgotności drewna o 1 %).

Jeżeli będziemy chcieli dodatkowo urozmaicić wzór podłogi możemy zastosować fryz przyścienny. W tym przypadku im fryz będzie węższy tym pomieszczenie wydawać się będzie większe.

Optymalne warunki przy montażu podłogi drewnianej

Przed wbudowaniem drewnianych deszczułek, wykonawca tej czynności powinien sprawdzić wilgotność podłoża. Warto również zbadać poziom wilgotności drewna, jak również wilgotność powietrza w pomieszczeniach, oraz temperaturę powietrza.

Przyjmuje się, że wilgotność podłoża przy wykorzystaniu metody karbidowej powinna wynosić:

-podkłady cementowe zwykłe ≤ 2 %.

-podkłady grzewcze ≤ 1,8 %.

-podkłady anhydrytowe  ≤ 0,5 % i ≤ 0,3 %

Przyjmuje się, że średnia wilgotność deszczułek posadzkowych w momencie ich wbudowania powinna wynosić 9 %  +/- 2 %. Rozpatrując to zagadnienie bardziej szczegółowo należy przyjąć:

-zarówno elementy z drewna litego, jak i elementy łączone z deszczułek i deseczek oraz elementy lamparkietu powinny mieć: 7 % - 13 %.

-niewykończone płyty parkietu mozaikowego 7 % - 11 %.

-wykończone płyty parkietu mozaikowego 6 % - 10 %.

-fabrycznie wykończone elementy 5 % - 9 %.

-łączone z elementów deski liściaste 6% - 12 %.

Przyjmuje się, że optymalnymi warunkami, w których można montować podłogi drewniane jest temperatura w granicach 20 °C  oraz wilgotność względna powietrza zbliżona do 50 %. Warto zapewnić takie warunki przed przybyciem wykonawcy co może przyśpieszyć i ułatwić mu prace.


Wszelkie wątpliwości odnośnie zastosowania konkretnego gatunku drewna chętnie omówimy spotykając się z Państwem na obiekcie, gdzie ma być montowana podłoga.


Dla osób, które postanowiły samodzielnie wycyklinować podłogę w swoim mieszkaniu przy pomocy  szlifierki z wypożyczalni,  przedstawiamy fragment intrukcji obsługi cykliniarki Lagler Hummel, najczęściej używanej przez profesjonalistów maszyny we Wrocławiu, a zapewne i na świecie:

Szlifierka taśmowa Hummel pracuje ściernicą walcową stykową ze specjalnie wyprofilowaną wykładziną gumową. Urządzenie naprężacza taśmy ze zintegrowaną, automatycznie regulowaną prowadnicą taśmy znajduje się prostopadle nad ściernicą walcową. Strefa pracy jest zakryta przez kadłub maszyny i dające się zdjąć pokrywy boczne. Na kadłubie maszyny poziomo jest zamocowany silnik elektryczny. Wyłącznik z pozycjami START / TEST znajduje się na skrzynce rozdzielczej.  Po lewej stronie, pod osłoną pasa napędowego znajduje się przekładnia pasowa.

Maszynę przesuwa się przy pomocy krążka kierującego i dwóch bocznych kół jezdnych. Dwa uchwyty są umieszczone na rurze prowadzącej, gdzie znajduje się także cięgno oraz zamontowany jest drążek kablowy i worek na pył.

Nigdy nie włączać silnika zanim taśma ścierna nie będzie napięta (robimy to  przez opuszczenie dźwigni napinającej). Po zmianie taśmy ściernej należy rozpocząć pracę w obrębie słabo oświetlonym, aby powierzchnia szlifowana przyjęła w tym właśnie mało widocznym miejscu pierwszą agresywność. Szlifować (cyklinować) należy zawsze od lewej do prawej strony. W wyniku tego zawsze lewe koło biegnie po nowo przeszlifowanej powierzchni i wygładza ją, co zapobiega pofalowaniu powierzchni. Pasmo szlifu obejmuje tylko jeden ruch do przodu i jeden do tyłu po tym samym śladzie (bez przesunięć). Unikać przesunięć taśmy o ponad 85 %.

Szlifierkę taśmową (cykliniarkę) Hummel można używać tylko do obróbki suchej ! Nigdy nie należy jej używać do obróbki na mokro ! Szlifierka taśmowa Hummel nadaje się do szlifowania podłóg drewnianych, korkowych, lodowisk z tworzyw sztucznych, pasm tartanowych.

Dla uniknięcia szkód z powodu wybuchu i ognia, worek do pyłu po zakończeniu pracy musi być opróżniony, zamknięty i przechowywany na świeżym powietrzu.

Przy opróżnianiu worka do pyłu, poleca się założenie ochronnej maski oddechowej. Worek powinien być opróżniany najpóźniej po napełnieniu do jednej trzeciej, aby uniknąć pogorszeniu odsysania na skutek braku powierzchni filtracyjnej

Obciążenie pyłem w miejscu pracy tą cykliniarką nie powinno przekroczyć średnio <2 mg/m3, co jest świetnym wynikiem.

Względna wartość emisji szumów w miejscu pracy to 76 dB (A)

Waga kadłuba cykliniarki Lagler Hummel: 41 kg.

Waga silnika cykliniarki Lagler Hummel: 34 kg.

Waga rury prowadzącej to 4 kg. Po zsumowaniu tych trzech elementów otrzymamy 79 kg, jednak kiedy doliczymy jeszcze kable, worek, itp. zapewne nieznacznie przekroczymy 80 kg.

 

Przy renowacjach podłogi drewnianej często pomijanym przez parkieciarzy zabiegiem jest wytarcie podłogi (przed lakierowaniem) ściereczkami antystatycznymi. Zwróćcie uwagę, że ile razy byście nie odkurzali zawsze na podłodze zostają jeszcze drobinki pyłku i nie tylko, który właściwie nie jest już widoczny dla oka. Dopiero użycie ściereczek pokazuje jak bardzo są skuteczne. Zachęcamy do stosowania ściereczek tym bardziej, że to niewielki wydatek.

Coraz więcej producentów gotowych parkietów czy desek do ich zabezpieczenia stosuje produkty Osmo. Wychodząc naprzeciw klientom, którzy mają u siebie podłogi drewniane pokryte Woskami Olejnymi Twardymi Osmo posiadamy w sprzedaży zarówno Woski Regeneracyjne jak i środki czyszczące do mycia i pielęgnacji. Oczywiście sprzedajemy też inne produkty tej firmy. Jeśli wpiszecie w wyszukiwarce Osmo Wroclaw zapewne traficie na odpowiednią zakładkę na naszej stronie gdzie znajdziecie wyszczególnione dostępne produkty. Zachęcamy do odświeżania podłogi kiedy widzicie, że jej wygląd zaczyna być problematyczny. Często wystarczy użyć tylko odpowiedniego preparatu, nie trzeba zaraz przeprowadzać renowacji.

Poniżej w tabeli przedstawiamy przykłady różnych gatunków drewna z podziałem na masę objętościową. Proszę zwrócić uwagę jak bardzo właśnie ta cecha determinuje twardość drewna. Nie jest jednak wielkością stałą biorąc pod uwagę nawet tylko jeden gatunek drewna. Dzieje się tak ponieważ masa objętościowa zależy od grubości ścian komórek oraz ich wielkości. Dlatego tak istotne jest w jakim klimacie wzrasta drzewo, w jakiej glebie rośnie, jaka jest wilgotność, jaki jest poziom dostępu do słońca, czy nawet stopnień narażenia na działanie wiatru, czy też zagęszczenie w jakim wzrasta. Wszystkie te czynniki wpływają na szerokość słojów rocznego przyrostu. W związku z tym drzewo tego samego gatunku, jednak wzrastające w odmiennych warunkach może mieć nieco inną masę objętościową, a tym samym inną twardość.

Podział gatunków drewna Gatunek drewna                        Masa Objętościowa (kg/m3) Twardość N/mm2 HB!! Twardość N/mm2 HB _|_
Bardzo lekkie Balsa 100    
Bardzo lekkie Topola 380    
Umiarkowanie lekkie Jodła 480    
Umiarkowanie lekkie Świerk 460 32 12
Lekkie Sosna 520 40 19
Lekkie Daglezja 530 44 18
Lekkie Mahoń 550 37 18
Lekkie Olcha 530 34 12
Umiarkowanie ciężkie Teak 680 65 30
Umiarkowanie ciężkie Wiąz 650 61 33
Umiarkowanie ciężkie Orzech 680 70 26
Umiarkowanie ciężkie Kambala 650 65 30
Umiarkowanie ciężkie Brzoza 660 48 22
Umiarkowanie ciężkie Modrzew 610 50 19
Ciężkie Afcelia 800 80 40
Ciężkie Bambus 750   40
Ciężkie Akacja 740 71 46
Ciężkie Grusza 720 59 32
Ciężkie Dąb 710 66 34
Ciężkie Jesion 710 65 38
Ciężkie Buk 710 72 34
Bardzo ciężkie Mutenye 820 68 42
Bardzo ciężkie Grab 820 68 42
Najcięższe Muhuhu 910   57
Najcięższe Sucupira 920 87 43
Najcięższe Mecrusse 930 97 49

Do pomiaru twardości drewna stosuje się metodę Brinella, która polega na wciskaniu w powierzchnię drewna stalowej kulki o średnicy 10 mm z siłą równą 1 kN (co odpowiada obciążeniu 100 kg), w ciągu 10-15 sekund. Im drewno będzie bardziej miękkie, tym wcisk (wgłębienie) pozostanie większy.  Mając wielkość siły nacisku i średnicę wgłebienia można obliczyć twardość według Brinella w N/mm2. Dość istotną informacją jest fakt określenia twardości drewna w obu kierunkach przebiegu włókien, zarówno równolegle jak i prostopadle do ich układu w drewnie.


Oto najczęściej spotykane w internecie zestawienie gatunków drewna według twardości w skali Brinella. Są to średnie wartości, które się przyjmuje:

Gatunek drewna Współczynnik Brinella    Pochodzenie drewna
Sosna 1,6 Europa
Olcha 2,1 Europa
Brzoza 2,6 Europa
Klon europejski 3,0 Europa
Czereśnia 3,2 Europa, Azja zachodnia, Kaukaz
Mahoń 3,2 z  drzew: Ameryka (ze Swietenii), Afryka ( z grusz afrykańskich)
Orzech amerykański 3,4 Ameryka płn.
Kapur 3,4 Azja, Malezja, Indonezja
Iroko (kambala) 3,5 Afryka
Teak 3,5 Azja
Wiśnia 3,6  
Dąb 3,7 Europa
Dąb czerwony 3,8 Pochodzi z Ameryki płn.
Buk 3,8 Europa
Jesion 4,0 Europa
Hevea (kauczukowiec) 4,3 Malezja, Brazylia, Indonezja, Azja, Afryka zach.
Drzewo różane 4,4 Azja
Doussie 4,4 Afryka
Jarrah 4,4 Australia
Palisander 4,5 Brazylia, Argentyna, Indie, Nigeria, Kenia
Balau (red i (yellow - nazywane też Bangkirai)) 4,5 Indonezja, Malezja, Indie, Pakistan, Sri Lanka, Tajlandia, Filipiny
Eukaliptus 4,7 Australia
Klon (twardy i kanadyjski) 4,8 Ameryka płn.
Merbau 4,9 Azja
Mutenye (orzech afrykański) 5,0 Afryka
Kempas 5,5 Azja
Sukupira 5,6 Ameryka płd.
Jatoba 7,0 Ameryka płd.

Przy zakupie fabrycznie lakierowanego parkietu warstwowego warto jest pamiętać o przeprowadzeniu pierwszej pielęgnacji odpowiednim środkiem. Dobrym rozwiązaniem jest Fill & Finish firmy Berger-Seidle, który zabezpiecza przed wnikaniem wody w niepokryte lakierem płaszczyzny boczne i czoła parkietu gotowego. Do podłóg lakierowanych do normalnej pielęgnacji polecamy stosowanie L 93 Evercler również firmy Berger-Seidle. Dzięki niemu powłoka lakieru powinna być w mniejszym stopniu narażona na niszczenie, a i wizualnie może poprawić nieco wygląd podłogi. W przypadku wymogów, aby lakierowana podłoga drewniana miała właściwości antypoślizgowe można stosować ten sam środek Everclear 93 w wersji "Stop". Do pielęgnacji podłóg olejowanych polecamy mydła firmy Woca (natural soap) oraz Maximus (soft balm).

Porady zostały napisane na podstawie opracowania Zbigniewa Wolskiego „Parkieciarz podstawy wiedzy i praktyki zawodowej", oraz własnego doświadczenia. Projekt-Serwis nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne konsekwencje wynikłe ze stosowania się do porad zawartych na stronie.