Jaki gatunek drewna wybrać?

Po ustaleniu budżetu jakim dysponujemy i określeniu tonacji barw jakie będą pasowały do naszego wnętrza warto zastanowić się nad właściwościami poszczególnych gatunków drewna spośród, których będziemy wybierać. Niewatpliwie bardzo istotna jest jego twardość, która w dużym stopniu zależy od masy objętosciowej drewna. Właśnie twardość drewna (mierzona jest metodą Brinella) odpowiedzialna jest za odporność naszej podłogi na uszkodzenia mechaniczne. Najczęściej powodują je opuszczane przypadkowo ciężkie przedmioty. Często uszkodzenia są wynikiem długotrwałego nacisku jaki wywierają stojace na cienkich nóżkach masywne meble. Specyficznym defektem mogą być wgłębienia, które powstają w wyniku chodzenia po podłodze w butach na wysokich obcasach (szpilkach), jednak jest to charakterystyczne dla podłóg z drewna „miękkiego" (np.: deski sosnowe). Drewno z drzew iglastych cechuje niższa twardość w stosunku do drzew liściastych. Różnice te mogą być nawet 2-3 krotne. Przykładowo gęstość  drewna świerkowego wynosi 0,46g/cm3, modrzewiowego 0,60 g/cm3, natomiast gęstość drewna dębowego (drewno liściaste) wynosi 0,71 g/cm3.

   Warto  pamiętać o podatności wybranego gatunku drewna na zmiany wilgotności. Ta często pomijana właściwość, ma wbrew pozorom duże znaczenie. Dla przykładu jeżeli przed zakupem bierzemy pod uwagę parkiet dębowy i bukowy musimy pamiętać, że buk będzie dużo szybciej (czas wymiany wilgotnościowej około 12 dni) i mocniej reagował na zmiany wilgotności niż dąb (czas wymiany wilgotnościowej około 40 dni). Problem ten najlepiej zobrazuje poniższa tabela:

Wartości skurczu i pęcznienia drewna przy zmianie wilgotności o 1 %:

Nazwa drewna

Wielkość skurczu %

Wielkość pęcznienia %

Czas wymiany wilgotnościowej

 Brzoza

0,41

0,29

średni

 Buk

0,41

0,20

krótki

 Dąb

0,36

0,16

długi

 Grusza

0,33

0,16

długi

 Jesion

0,38

0,21

długi

 Orzech

0,29

0,18

długi

 Wiąz

0,23

0,20

długi

 Wiśnia

0,28

0,23

Średni

 

 

 

 

 Daglezja

0,27

0,15

krótki

 Modrzew

0,30

0,14

Średni

 Sosna

0,36

0,19

krótki

 Świerk

0,39

0,19

krótki

 

 

 

 

 Afzelia

0,22

0,11

długi

 Ahorn

0,26

0,15

długi

 Kambala (Iroko)

0,28

0,19

długi

 Mahoń

0,25

0,20

długi

 Mecruse

0,34

0,22

długi

 Merbau

0,26

0,13

długi

 Muhuhu

0,40

0,20

długi

 Sucupira

0,35

0,23

długi

 Teak

0,26

0,16

długi

 Wenge

0,34

0,22

długi

Decydując się na podłogą drewnianą we własnym domu musimy mieć świadomość, że drewno jest materiałem higroskopijnym (tzn.: szybko wchłaniającym parę wodną znajdującą się w powietrzu). Kiedy wzrasta wilgotność powietrza w pomieszczeniu, w określonym stopniu wzrasta również wilgotność znajdującego się tam drewna. Wilgotność ta jest oddawana po spadku wilgotności powietrza. Wahania wilgotności powodują pecznienie i skurcz drewna. W związku z tym nasza podłoga przez cały czas jej użytkowania będzie „pracować". Oczywiście na ogół nie będziemy tego dostrzegać, jednak gdy pojawią się szczeliny między klepkami po sezonie grzewczym, czy odwrotnie gdy parkiet latem zacznie „pęcznieć", wówczas zaczniemy się zastanawiać dlaczego tak się dzieje i czy nie zawinił czasem wykonawca. Zazwyczaj przyczyna tkwić będzie właśnie w zmianach wilgotności.

W okresie letnim wilgotność powietrza jest stosunkowo wysoka i wówczas klepki pęcznieją, natomiast zimą kiedy musimy ogrzewać nasze domy wówczas wilgotność w pomieszczeniach spada, a klepki kurczą się. Jeżeli nie zadbamy o to aby wilgotność w naszych mieszkaniach była przez cały rok na zbliżonym poziomie (możemy to regulować poprzez stosowanie nawilżaczy powietrza) wówczas należy spodziewać się zmian w wyglądzie naszej podłogi. Wielkość zmian w dużym stopniu zależna będzie właśnie od rodzaju wybranego drewna i jego specyficznych właściwości. Im dłuższym okresem wymiany wilgotnościowej charakteryzować będzie się drewno, tym możemy być bardziej spokojni o jego reakcje. Z kolei im wyższe będą jego parametry takie jak procentowa wartość skurczu i pęcznienia tym bardziej będzie ono narażone na zmiany.

Gdzie kupić: parkiet Wrocław, ulica Jedności Narodowej 173. Zapraszamy do naszego sklepu.

Wielkość klepki

W zależności od tego jaki efekt wizualny chcemy osiągnąć zastosujemy odpowiednią wielkość deszczułek. Jeśli mamy do czynienia z małym pomieszczeniem i będziemy chcieli wykorzystać w nim duże klepki parkietu wówczas efekt będzie taki, że pomniejszymy optycznie wnętrze. Właściwe wrażenie osiągniemy w tym wypadku poprzez zastosowanie małych elementów takich jak płyty mozaikowe. We wnętrzach o dużych powierzchniach lepiej wyglądał będą z kolei deszczułki o większych wymiarach.

Przy wyborze wielkości klepki, należy pamiętać, że każda deszczułka jest w jakimś stopniu podatna na odkształcenia. Właściwość ta zależy w szczególności od stosunku jej dwóch wymiarów. Mianowicie grubości i szerokości. Im  stosunek grubości do szerokości jest mniejszy, tym możemy mieć do czynienia z większym odkształceniem. Jeżeli analizować będziemy dwie klepki o takiej samej grubości, a róąniące się tylko szerokością, to oczywiście ta szersza będzie bardziej podatna na odkształcenia. Z reguły odkształcenia moga być widoczne na klepkach o dosyć dużych rozmiarach.

Sposób ułożenia

Zazwyczaj deszczułki układa się prostopadle do ściany, w której usytuowane są okna, dające większość światła w pomieszczeniu. Dzięki takiemu ułołeniu klepek mniej widoczne są spoiny. Układ taki dodatkowo potęguje wrażenie głębi, przez co wydaje nam się, iż odległość do głównej linii okien jest większa niż w rzeczywistości.

Należy pamiętać, że wzdłużne ułożenie deszczułek wywołuje złudzenie optyczne wydłużając pomieszczenie, natomiast poprzeczne ułożenie klepek poszerza je. Najbardziej neutralne pod tym względem są układy szachownicowe.

Decydując się na konkretny wzór ułożenia podłogi sugerujemy się najczęściej efektem wizualnym  jaki dzięki temu osiągniemy. Jest to jak najbardziej oczywiste, warto mieć jednak świadomość, że sposób w jaki będą ułożone klepki ma większy lub mniejszy wpływ na zachowanie drewna pod wpływem wahań wilgotności. Najbardziej popularnym w ostatnich latach sposobem ułożenia deszczułek jest cegiełka.

Właśnie układ równoległy klepek jest stosunkowo mocno zagrożony zwiększeniem wymiarów w przypadku zmian wilgotności. Drewno ulega największemu skurczowi bądź pęcznieniu w kierunku szerokości klepki. Przyjmuje się, że są to średnio wartości rzędu 0,250 % przy zmianie wilgotności drewna o 1 %. W kierunku długości klepki reaguja mniejszymi zmianami w granicach 0,100 % przy zmianie wilgotności drewna o 1 %.  Mając to na uwadze oczywistym staje się możliwość większych zmian wywołanych wahaniami wilgoci w układzie w cegiełkę, niż w przypadku ułożenia w jodełkę. Dzieje się tak ponieważ w pierwszym z rozpatrywanych wariantów każda krawędź boczna deszczułki przylega tylko do krawędzi bocznej innej klepki, przez co szerokość posadzki jest sumą szerokości klepek. Jak zostało napisane już powyżej właśnie w kierunku szerokości drewno wykazuje największą podatność na pęcznienie lub skurcz. Natomiast w przypadku drugim  krawędzie boczne klepek stykają się z innymi deszczułkami zarówno krawędziami bocznymi jak i czołowymi przez co następuje bardziej równomierny rozkład sił wywołanych pęcznieniem i skurczem na dwa kierunki. Ewentualne zmiany w układzie skośnym posadzki nie powinny być większe niż średnio 0,175 % (przy zmianie wilgotności drewna o 1 %).

Je??eli b�?dziemy chcieli dodatkowo urozmaici�? wzór pod??ogi mo??emy zastosowa�? fryz przy??cienny. W tym przypadku im fryz b�?dzie w�???szy tym pomieszczenie wydawa�? si�? b�?dzie wi�?ksze.

Optymalne warunki przy monta??u pod??ogi drewnianej

Przed wbudowaniem drewnianych deszczu??ek, wykonawca tej czynno??ci powinien sprawdzi�? wilgotno??�? pod??o??a. Warto równie?? zbada�? poziom wilgotno??ci drewna, jak równie?? wilgotno??�? powietrza w pomieszczeniach, oraz temperatur�? powietrza.

Przyjmuje si�?, ??e wilgotno??�? pod??o??a przy wykorzystaniu metody karbidowej powinna wynosi�?:

-podk??ady cementowe zwyk??e ≤ 2 %.

-podk??ady grzewcze ≤ 1,8 %.

-podk??ady anhydrytowe  ≤ 0,5 % i ≤ 0,3 %

Przyjmuje si�?, ??e ??rednia wilgotno??�? deszczu??ek posadzkowych w momencie ich wbudowania powinna wynosi�? 9 %  +/- 2 %. Rozpatruj�?c to zagadnienie bardziej szczegó??owo nale??y przyj�?�?:

-zarówno elementy z drewna litego, jak i elementy ??�?czone z deszczu??ek i deseczek oraz elementy lamparkietu powinny mie�?: 7 % - 13 %.

-niewyko??czone p??yty parkietu mozaikowego 7 % - 11 %.

-wyko??czone p??yty parkietu mozaikowego 6 % - 10 %.

-fabrycznie wyko??czone elementy 5 % - 9 %.

-??�?czone z elementów deski li??ciaste 6% - 12 %.

Przyjmuje si�?, ??e optymalnymi warunkami, w których mo??na montowa�? pod??ogi drewniane jest temperatura w granicach 20 °C  oraz wilgotno??�? wzgl�?dna powietrza zbli??ona do 50 %. Warto zapewni�? takie warunki przed przybyciem wykonawcy co mo??e przy??pieszy�? i u??atwi�? mu prace.


Wszelkie w�?tpliwo??ci odno??nie zastosowania konkretnego gatunku drewna ch�?tnie omówimy spotykaj�?c si�? z Pa??stwem na obiekcie, gdzie ma by�? montowana pod??oga.


Dla osób, które postanowi??y samodzielnie wycyklinowa�? pod??og�? w swoim mieszkaniu przy pomocy  szlifierki z wypo??yczalni,  przedstawiamy fragment intrukcji obs??ugi cykliniarki Lagler Hummel, najcz�???ciej u??ywanej przez profesjonalistów maszyny we Wroc??awiu, a zapewne i na ??wiecie:

Szlifierka ta??mowa Hummel pracuje ??ciernic�? walcow�? stykow�? ze specjalnie wyprofilowan�? wyk??adzin�? gumow�?. Urz�?dzenie napr�???acza ta??my ze zintegrowan�?, automatycznie regulowan�? prowadnic�? ta??my znajduje si�? prostopadle nad ??ciernic�? walcow�?. Strefa pracy jest zakryta przez kad??ub maszyny i daj�?ce si�? zdj�?�? pokrywy boczne. Na kad??ubie maszyny poziomo jest zamocowany silnik elektryczny. Wy??�?cznik z pozycjami START / TEST znajduje si�? na skrzynce rozdzielczej.  Po lewej stronie, pod os??on�? pasa nap�?dowego znajduje si�? przek??adnia pasowa.

Maszyn�? przesuwa si�? przy pomocy kr�???ka kieruj�?cego i dwóch bocznych kó?? jezdnych. Dwa uchwyty s�? umieszczone na rurze prowadz�?cej, gdzie znajduje si�? tak??e ci�?gno oraz zamontowany jest dr�???ek kablowy i worek na py??.

Nigdy nie w??�?cza�? silnika zanim ta??ma ??cierna nie b�?dzie napi�?ta (robimy to  przez opuszczenie d??wigni napinaj�?cej). Po zmianie ta??my ??ciernej nale??y rozpocz�?�? prac�? w obr�?bie s??abo o??wietlonym, aby powierzchnia szlifowana przyj�???a w tym w??a??nie ma??o widocznym miejscu pierwsz�? agresywno??�?. Szlifowa�? (cyklinowa�?) nale??y zawsze od lewej do prawej strony. W wyniku tego zawsze lewe ko??o biegnie po nowo przeszlifowanej powierzchni i wyg??adza j�?, co zapobiega pofalowaniu powierzchni. Pasmo szlifu obejmuje tylko jeden ruch do przodu i jeden do ty??u po tym samym ??ladzie (bez przesuni�?�?). Unika�? przesuni�?�? ta??my o ponad 85 %.

Szlifierk�? ta??mow�? (cykliniark�?) Hummel mo??na u??ywa�? tylko do obróbki suchej ! Nigdy nie nale??y jej u??ywa�? do obróbki na mokro ! Szlifierka ta??mowa Hummel nadaje si�? do szlifowania pod??óg drewnianych, korkowych, lodowisk z tworzyw sztucznych, pasm tartanowych.

Dla unikni�?cia szkód z powodu wybuchu i ognia, worek do py??u po zako??czeniu pracy musi by�? opró??niony, zamkni�?ty i przechowywany na ??wie??ym powietrzu.

Przy opró??nianiu worka do py??u, poleca si�? za??o??enie ochronnej maski oddechowej. Worek powinien by�? opró??niany najpó??niej po nape??nieniu do jednej trzeciej, aby unikn�?�? pogorszeniu odsysania na skutek braku powierzchni filtracyjnej

Obci�???enie py??em w miejscu pracy t�? cykliniark�? nie powinno przekroczy�? ??rednio <2 mg/m3, co jest ??wietnym wynikiem.

Wzgl�?dna warto??�? emisji szumów w miejscu pracy to 76 dB (A)

Waga kad??uba cykliniarki Lagler Hummel: 41 kg.

Waga silnika cykliniarki Lagler Hummel: 34 kg.

Waga rury prowadz�?cej to 4 kg. Po zsumowaniu tych trzech elementów otrzymamy 79 kg, jednak kiedy doliczymy jeszcze kable, worek, itp. zapewne nieznacznie przekroczymy 80 kg.

 

Przy renowacjach pod??ogi drewnianej cz�?sto pomijanym przez parkieciarzy zabiegiem jest wytarcie pod??ogi (przed lakierowaniem) ??ciereczkami antystatycznymi. Zwró�?cie uwag�?, ??e ile razy by??cie nie odkurzali zawsze na pod??odze zostaj�? jeszcze drobinki py??ku i nie tylko, który w??a??ciwie nie jest ju?? widoczny dla oka. Dopiero u??ycie ??ciereczek pokazuje jak bardzo s�? skuteczne. Zach�?camy do stosowania ??ciereczek tym bardziej, ??e to niewielki wydatek.

Coraz wi�?cej producentów gotowych parkietów czy desek do ich zabezpieczenia stosuje produkty Osmo. Wychodz�?c naprzeciw klientom, którzy maj�? u siebie pod??ogi drewniane pokryte Woskami Olejnymi Twardymi Osmo posiadamy w sprzeda??y zarówno Woski Regeneracyjne jak i ??rodki czyszcz�?ce do mycia i piel�?gnacji. Oczywi??cie sprzedajemy te?? inne produkty tej firmy. Je??li wpiszecie w wyszukiwarce Osmo Wroclaw zapewne traficie na odpowiedni�? zak??adk�? na naszej stronie gdzie znajdziecie wyszczególnione dost�?pne produkty. Zach�?camy do od??wie??ania pod??ogi kiedy widzicie, ??e jej wygl�?d zaczyna by�? problematyczny. Cz�?sto wystarczy u??y�? tylko odpowiedniego preparatu, nie trzeba zaraz przeprowadza�? renowacji.

Poni??ej w tabeli przedstawiamy przyk??ady ró??nych gatunków drewna z podzia??em na mas�? obj�?to??ciow�?. Prosz�? zwróci�? uwag�? jak bardzo w??a??nie ta cecha determinuje twardo??�? drewna. Nie jest jednak wielko??ci�? sta??�? bior�?c pod uwag�? nawet tylko jeden gatunek drewna. Dzieje si�? tak poniewa?? masa obj�?to??ciowa zale??y od grubo??ci ??cian komórek oraz ich wielko??ci. Dlatego tak istotne jest w jakim klimacie wzrasta drzewo, w jakiej glebie ro??nie, jaka jest wilgotno??�?, jaki jest poziom dost�?pu do s??o??ca, czy nawet stopnie?? nara??enia na dzia??anie wiatru, czy te?? zag�?szczenie w jakim wzrasta. Wszystkie te czynniki wp??ywaj�? na szeroko??�? s??ojów rocznego przyrostu. W zwi�?zku z tym drzewo tego samego gatunku, jednak wzrastaj�?ce w odmiennych warunkach mo??e mie�? nieco inn�? mas�? obj�?to??ciow�?, a tym samym inn�? twardo??�?.

Podzia?? gatunków drewna Gatunek drewna                        Masa Obj�?to??ciowa (kg/m3) Twardo??�? N/mm2 HB!! Twardo??�? N/mm2 HB _|_
Bardzo lekkie Balsa 100    
Bardzo lekkie Topola 380    
Umiarkowanie lekkie Jod??a 480    
Umiarkowanie lekkie ?�wierk 460 32 12
Lekkie Sosna 520 40 19
Lekkie Daglezja 530 44 18
Lekkie Maho?? 550 37 18
Lekkie Olcha 530 34 12
Umiarkowanie ci�???kie Teak 680 65 30
Umiarkowanie ci�???kie Wi�?z 650 61 33
Umiarkowanie ci�???kie Orzech 680 70 26
Umiarkowanie ci�???kie Kambala 650 65 30
Umiarkowanie ci�???kie Brzoza 660 48 22
Umiarkowanie ci�???kie Modrzew 610 50 19
Ci�???kie Afcelia 800 80 40
Ci�???kie Bambus 750   40
Ci�???kie Akacja 740 71 46
Ci�???kie Grusza 720 59 32
Ci�???kie D�?b 710 66 34
Ci�???kie Jesion 710 65 38
Ci�???kie Buk 710 72 34
Bardzo ci�???kie Mutenye 820 68 42
Bardzo ci�???kie Grab 820 68 42
Najci�???sze Muhuhu 910   57
Najci�???sze Sucupira 920 87 43
Najci�???sze Mecrusse 930 97 49

Do pomiaru twardo??ci drewna stosuje si�? metod�? Brinella, która polega na wciskaniu w powierzchni�? drewna stalowej kulki o ??rednicy 10 mm z si??�? równ�? 1 kN (co odpowiada obci�???eniu 100 kg), w ci�?gu 10-15 sekund. Im drewno b�?dzie bardziej mi�?kkie, tym wcisk (wg??�?bienie) pozostanie wi�?kszy.  Maj�?c wielko??�? si??y nacisku i ??rednic�? wg??ebienia mo??na obliczy�? twardo??�? wed??ug Brinella w N/mm2. Do??�? istotn�? informacj�? jest fakt okre??lenia twardo??ci drewna w obu kierunkach przebiegu w??ókien, zarówno równolegle jak i prostopadle do ich uk??adu w drewnie.


Oto najcz�???ciej spotykane w internecie zestawienie gatunków drewna wed??ug twardo??ci w skali Brinella. S�? to ??rednie warto??ci, które si�? przyjmuje:

Gatunek drewna Wspó??czynnik Brinella    Pochodzenie drewna
Sosna 1,6 Europa
Olcha 2,1 Europa
Brzoza 2,6 Europa
Klon europejski 3,0 Europa
Czere??nia 3,2 Europa, Azja zachodnia, Kaukaz
Maho?? 3,2 z  drzew: Ameryka (ze Swietenii), Afryka ( z grusz afryka??skich)
Orzech ameryka??ski 3,4 Ameryka p??n.
Kapur 3,4 Azja, Malezja, Indonezja
Iroko (kambala) 3,5 Afryka
Teak 3,5 Azja
Wi??nia 3,6  
D�?b 3,7 Europa
D�?b czerwony 3,8 Pochodzi z Ameryki p??n.
Buk 3,8 Europa
Jesion 4,0 Europa
Hevea (kauczukowiec) 4,3 Malezja, Brazylia, Indonezja, Azja, Afryka zach.
Drzewo ró??ane 4,4 Azja
Doussie 4,4 Afryka
Jarrah 4,4 Australia
Palisander 4,5 Brazylia, Argentyna, Indie, Nigeria, Kenia
Balau (red i (yellow - nazywane te?? Bangkirai)) 4,5 Indonezja, Malezja, Indie, Pakistan, Sri Lanka, Tajlandia, Filipiny
Eukaliptus 4,7 Australia
Klon (twardy i kanadyjski) 4,8 Ameryka p??n.
Merbau 4,9 Azja
Mutenye (orzech afryka??ski) 5,0 Afryka
Kempas 5,5 Azja
Sukupira 5,6 Ameryka p??d.
Jatoba 7,0 Ameryka p??d.

Przy zakupie fabrycznie lakierowanego parkietu warstwowego warto jest pami�?ta�? o przeprowadzeniu pierwszej piel�?gnacji odpowiednim ??rodkiem. Dobrym rozwi�?zaniem jest Fill & Finish firmy Berger-Seidle, który zabezpiecza przed wnikaniem wody w niepokryte lakierem p??aszczyzny boczne i czo??a parkietu gotowego. Do pod??óg lakierowanych do normalnej piel�?gnacji polecamy stosowanie L 93 Evercler równie?? firmy Berger-Seidle. Dzi�?ki niemu pow??oka lakieru powinna by�? w mniejszym stopniu nara??ona na niszczenie, a i wizualnie mo??e poprawi�? nieco wygl�?d pod??ogi. W przypadku wymogów, aby lakierowana pod??oga drewniana mia??a w??a??ciwo??ci antypo??lizgowe mo??na stosowa�? ten sam ??rodek Everclear 93 w wersji "Stop". Do piel�?gnacji pod??óg olejowanych polecamy myd??a firmy Woca (natural soap) oraz Maximus (soft balm).

Porady zosta??y napisane na podstawie opracowania Zbigniewa Wolskiego „Parkieciarz podstawy wiedzy i praktyki zawodowej", oraz w??asnego do??wiadczenia. Projekt-Serwis nie ponosi odpowiedzialno??ci za ewentualne konsekwencje wynik??e ze stosowania si�? do porad zawartych na stronie.